Παρασκευή 4 Μαρτίου 2011

Ο «ΛΟΓΟΣ» ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ



Ήμουν σίγουρος ότι αυτή η ταινία θα έπαιρνε το Όσκαρ (ένα είν’ το Όσκαρ!). Φώναζε από μακριά ότι «θα ήταν» η καλύτερη ταινία της χρονιάς. Όχι, δεν είν’ η (ούτως ή άλλως – και δυστυχώς- υπαρκτή) φτώχεια των λοιπών ταινιών, ούτε η συνεχιζόμενη αδιαφορία της Ακαδημίας για οτιδήποτε εμπίπτει στην κατηγορία του λεγόμενου «ανεξάρτητου» σινεμά. Είναι ότι η ταινία είχε πράγματι όλα τα φόντα (και τα προσόντα) να ανακηρυχθεί σε καλύτερη της χρονιάς: καλή σκηνοθεσία (του Tom Hooper), καλή αφηγηματική δομή, κι ακόμα πιο καλές ερμηνείες (Colin Firth, Derek jacobi, Helena Bonham Carter), ατμόσφαιρα γκρίζα, βρετανική, ό,τι πρέπει για να συγκινήσει όλους τους αγγλόφωνους (δίδοντάς τους, ταυτόχρονα, και την έξωθεν καλή μαρτυρία, διότι η προτίμησή τους ξέφευγε από τα χολυγουντιανά κλισέ). Άλλωστε, και μένα μ’ άρεσε η ταινία, πέρασα ένα ενδιαφέρον (κι ευχάριστο μπορώ να πω) δίωρο (κι ας μην γελιόμαστε και, κυρίως, μην ξεχνάμε ότι ο κινηματογράφος έχει σαφώς και ψυχαγωγικό ρόλο). Επαληθεύτηκαν, λοιπόν, πανηγυρικά οι προβλέψεις κι έτσι «Ο Λόγος του Βασιλιά» (The King's Speech) μπήκε στη λίστα των πλέον πετυχημένων ταινιών όλων των εποχών. Και, δυστυχώς, η ταινία είναι απόλυτα πετυχημένη διότι:


1. Παρουσιάζει μια απλή και (δήθεν) ανθρώπινη ιστορία: ο δευτερότοκος γιος του βασιλιά της Αγγλίας είναι ολίγον… τραυλός! Κι επειδή ο πρωτότοκος, ο φυσικός διάδοχος «δεν κάνει» για βασιλιάς, λόγω του ότι έχει σχέσεις με μια κυρία (άκουσον-άκουσον!) δις διαζευγμένη, την οποία μάλιστα επιθυμεί να παντρευτεί, μετά το θάνατο του πατέρα του και την «αναγκαστική παραίτηση» του αδερφού του, γίνεται αυτός ο νέος βασιλιάς. Οι εποχές όμως έχουν αλλάξει, το ραδιόφωνο έχει μπει για τα καλά στη ζωή του κόσμου και, επειδή η Γερμανία κήρυξε τον πόλεμο στην Αγγλία, ο νέος (τραυλός) βασιλιάς πρέπει να απευθύνει δια του ραδιοφώνου διάγγελμα προς τον λαό του, για να τον εμψυχώσει εν όψει του επικείμενου πολέμου. Όλοι φοβούνται την ξεφτίλα, όμως ο βασιλιάς τους διαψεύδει: με τη βοήθεια ενός αμφιλεγόμενου λογοθεραπευτή κατορθώνει και ξεπερνάει τους φόβους του (που ανάγονταν –μαντέψτε!- στην παιδική του ηλικία) κι έτσι ξεπερνάει θριαμβευτικά τη δοκιμασία! Τώρα μπορεί να βασιλεύσει άφοβα κι ακώλυτα. Ο λόγος του βασιλιά ειπώθηκε σωστά, ακούστηκε σωστά, και θα εισακουσθεί. Ο Θεός σώζοι τον βασιλέα!


2. Είναι σαφώς μια στρατευμένη ταινία. Εκκινεί από ένα «δεδομένο», το οποίο προβάλλει ως αδιαμφισβήτητο κι ως τέτοιο το υποβάλλει στους θεατές: την ύπαρξη και, ιδίως, την αναγκαιότητα ύπαρξης της βασιλείας. Η βασιλική οικογένεια υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει! Καμμιά κριτική, καμμιά αμφισβήτηση, κανένα ψεγάδι. Ο τραυλός λόγος δεν είναι κληρονομικός, είναι απλώς ένα «λάθος», τί λάθος, δηλαδή, μια δοκιμασία, μια θεία δοκιμασία που ο γαλαζοαίματος άναξ την ξεπερνάει. Όσο ο λαός δεν τον χρειάζεται (διότι υπάρχει άλλος βασιλιάς), παραμένει τραυλός (και στριφνός και δύσθυμος κι έχει όλα τα κακά της μοίρας του). Όταν όμως η Χώρα τον έχει ανάγκη, ως δια μαγείας, γίνεται γλυκός, προσηνής κι αποφασιστικός, προσπαθεί, παλεύει, ξεπερνάει τη δυσκολία, το εμπόδιο και θέτει εαυτόν εις την υπηρεσία του ποίμνιού του. Από πού αντλεί αυτή τη δύναμη; Μα, φυσικά, από τον Θεό! Διότι είναι προικισμένος, έχει την χάρη Του, αρκεί να την καταλάβει, να τη βγάλει από μέσα του, να την αναδείξει. Και σ’ αυτό πολύτιμος αρωγός έρχεται (από το πουθενά) ένας «προφήτης», ο λογοθεραπευτής, ο οποίος, ως άλλος Ιωάννης Βαπτιστής «διαπιστώνει» (πώς, άραγε;) το μεγαλείο του ανδρός και θέτει την ταπεινότητά του στις υπηρεσίες του (παρά τις συνεχείς προσβολές, παρά τις ύβρεις!). Οι Βρετανοί μπορούν πλέον να κοιμούνται ήσυχοι: ο Εκλεκτός ξεπέρασε τη δοκιμασία και θα τους οδηγήσει στη νίκη! Σε μια εποχή που όλα (ή σχεδόν όλα) τίθενται υπό αμφισβήτηση, οι Θεσμοί πρέπει να προφυλαχθούν, να εξυψωθούν, να υμνηθούν. Και πρώτ’ απ’ όλα η Βασιλεία (κι ύστερα ο Κλήρος και, φυσικά η Οικογένεια και τα Ήθη). Ένα Όσκαρ βοηθάει πολύ (ήδη στο imdb η ταινία έχει μέσο όρο 8,4/10 σε 48.000 περίπου ψήφους κι έχει μπει στις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών!). Ο λόγος του βασιλιά (το κείμενο) κι ο λόγος του βασιλιά (το λέγειν, η φωνή) συντελούν στον λόγο (ύπαρξης) του βασιλιά!
Ίσως η πιο συντηρητική ταινία που πήρε ποτέ Όσκαρ! Κι ύστερα με ρωτάτε γιατί βλέπω (σχεδόν) μόνο παλιές ταινίες…


Αθήνα, 4 Μαρτίου 2011


Φώτης Μπατσίλας

7 σχόλια:

  1. οχι μονο παλιες αλλα και ταινιες....οχι γκαιμπελικα φλιναφηματα σαν το "βασιλια"......κι οπως ελεγαν και παλια "ψωμι κι αλατι και τον κωτσο συο παλατι...!!!" και μεις μια χαρα μες τη "δημοκρατια ΜΑΣ "......
    Η.Β

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Από τις πολλές καλές ταινίες που έχεις δει πόσες έχουν βραβευθεί με Όσκαρ; Υπαρχουν και σημερα εξαιρετικές ταινίες, τις οποίες σιγουρα δεν θα τις βρεις στο Θέατρο Κόντακ.
    'Οταν ψάχνεις, βρίσκεις!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @ H.B.
    Εγώ για "ελιά" ξέρω κι όχι για αλάτι. Μήπως παραπληροφορείς σκοπίμως τους (χιλιάδες - για να μην πω εκατομμύρια...) αναγνώστες μου;

    @ parapera.
    Συμφωνώ, δε θα βρω στα Όσκαρ τις εξαιρετικές ταινίες. θέλω όμως ν' ακούσω 2-3 τίτλους των τελευταίων 2-3 ετών. Εγώ όσο κι αν έψαξα, δεν βρήκα (και, πίστεψέ με, νομίζω πως ξέρω που να ψάξω...)
    Παρεμπιπτόντως, ωραίο όνομα το parapera (πότε γιορτάζεις; υπάρχει και άγιος/-α ή μόνον όσιος/-α;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Το να ξέρει κανεις που να ψάξει δεν αρκεί.
    Χρειάζεται και να θέλει να ψάξει...
    Χωρίς αυτό να σημαινει οτι θα πρέπει να θέλει να ψάξει(περί ορέξεως κολοκυθόπιτα)
    Σίγουρα πάντως η πατινα του χρόνου κάνει τις επιλογες μας πιο σίγουρες.
    Ενδεικτικά:
    The Road(2009)-John Hillcoat
    Moon(2009)-Duncan Jones
    Il Divo (2008)- Paolo Sorrentino
    Gran Torino(2008)-Clint Eastwood
    There Will Be Blood(2007)-Paul Thomas Anderson
    Auf der anderen Seite/The Edge Of Heaven(2007)-Fatih Akin

    Όσο για το όνομα μου:
    Γιορτάζω αυθαιρετα (;) στις 10 Νοεμβρίου αλλά μάλλον θα έπρεπε να γιορτάζω μαζί με τον Ανώνυμο στις 31 /07
    ( http://www.pigizois.net/sinaxaristis /07/31_07.htm )

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @ parapera.
    Καλά, μη θυμώνετε...
    Όσο για τις ταινίες που αναφέρετε, καλές μεν, απλώς καλές δε. Ουαί κι αλίμονο αν μπορούσε να συγκριθεί ο ...Sorrentino με τον συμπατριώτη του Φελίνι (π.χ.). Είναι σα να συγκρίνουμε τον άλλο sorrentino με τον ...Ντασσάεφ!!! Εν πάση περιπτώσει, γούστα είν' αυτά (και σε επίπεδο προσώπων κι όχι "Ακαδημιών" - που δεν είναι γούστα!- είναι απολύτως σεβαστά...).
    Ευχαριστώ, τέλος, για τον "συναξαριστή". Μια καλή ευκαιρία να ψάξω να βρω πότε γιορτάζει, επιτέλους, κι εκείνος ο περιβόητος "Κανένας".
    Καλημέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Καλησπέρα!
    (Θυμώνω πολύ δύσκολα. Θα χρειαστεί να προσπαθήσετε περισσότερο! Βρήκα ενδιαφέρον το ότι θεωρήσατε ότι «θύμωσα», όπως και το ότι αρχίσαμε με ενικό και καταλήξαμε στον πληθυντικό.)
    Αναμενομένη απάντηση αλλά μεταξύ μας, δεν βρίσκεται κάπως αόριστη και αποπροσανατολιστική τη σύγκριση που κάνετε; Απολαυστική ομολογώ, η αναφορά σας στον Stefano Sorrentino!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @parapera
    Ο θυμός σας "υπαγόρευσε" τον αριθμό (αν και, εδώ που τα λέμε, ο εξ αρχής ενικός απλώς μου ξέφυγε...)
    Επί της ουσίας, τώρα, και πέρ' απ' την πλάκα, θεωρώ πως οι πολύ καλές ταινίες πλέον (τουλάχιστον σε επίπεδο έμπνευσης) είναι ελάχιστες, πράγμα που εκμεταλλεύονται πλήρως οι κάθε είδους Ακαδημίες και μοιράζουν βραβεία σε προβοκατόρικες ταινίες που, ομολογουμένως, ικανοποιούν πλήρως τα κριτήρια μιας άρτιας (αρτιότατης, θα έλεγα) παραγωγής. Είναι σαφές ότι η άποψή σας διαφέρει (όχι και τόσο πολύ όμως...). Άλλωστε, η διαφωνία ήταν πάντοτε μία από τις βάσεις για συζήτηση...
    Σε κάθε περίπτωση, μπορείτε να υποδεικνύετε σε εμένα (κι όσους τυχόν πέσουν πάνω στα posts μου) περιπτώσεις ταινιών που είτε αγνόησα 9αδικαιολόγητα) είτε αδίκησα ...
    Ευχαριστώ και καλό σας βράδυ!

    Υ.Γ. Δεν υποτιμώ τον Στέφανο Σορεντίνο (άλλωστε, είμαι ΑΕΚ...)

    ΑπάντησηΔιαγραφή