Ντάμα Σπαθί

Τί σημασία έχει αν τελείωσε ο πόλεμος, όταν τον αισθάνεσαι δίπλα σου, ζεις μ’ αυτόν και γι’ αυτόν προετοιμάζεσαι; Τί σημασία έχει ο θάνατος, αφού δεν τον φοβάσαι κι αθάνατος νοιώθεις; Και τί σημασία έχει ο έρωτας αν δεν μπορείς να ερωτευθείς πια;

Η Μαριάνθη (Δέσπω Διαμαντίδου) μόνο τον πόλεμο φοβάται, τον παρελθόντα και τον επερχόμενο, και δεν βλέπει τον έρωτα που ανθίζει γύρω της. Κι είναι ένας έρωτας παράξενος, εκτροχιασμένος, ασυνεπής κι απρόβλεπτος, όπως μόνον ο αληθινός έρωτας είναι. Ένα τρίγωνο που σχηματίσθηκε αιφνίδια, αναίτια κι απροσχημάτιστα, που φορές μεταλλάσσεται σε ευθεία γραμμή με τρία σταθερά σημεία, σαν μια παρέα τριών ατόμων να χορεύει συρτάκι: απ’ τη μια μεριά είναι ένας νέος και όμορφος άντρας, ο Βασίλης (Θόδωρος Ρουμπάνης), αξιωματικός του εμπορικού ναυτικού, κι απ’ την άλλη ένας αινιγματικός όμορφος νεαρός, ρεσεψιονίστ σε ξενοδοχείο του Ναυπλίου, ο Αλέξανδρος (Σπύρος Φωκάς). Στη μέση είναι μια γυναίκα, η Έλενα (Έλενα Ναθαναήλ), ένα πανέμορφο μοντέλο, μια αξιολάτρευτη φιγούρα, προσωποποίηση της πρόκλησης, αντικείμενο μα κι υποκείμενο του πόθου. Ο Βασίλης την είχε δική του, μόνο δική του τη γυναίκα αυτή, αλλά κάποιος δαίμονας τον έβαλε να παίξει με τη φωτιά. Ίσως να ήταν η υπερβολική σιγουριά για τον εαυτό του, ίσως πάλι η δεδομένη γι’ αυτόν υποταγή της συζύγου του, ίσως ακόμα-ακόμα κι ηδονή του κινδύνου ή ένα παιχνίδι με το απαγορευμένο. Ό,τι κι αν ήταν, η επαφή της Έλενας με τον Αλέξανδρο, την οποία ο Βασίλης επιδίωξε, λες κι υποδαύλιζε έναν πόθο κρυφό, υπήρξε μοιραία: μαγεύτηκε ακαριαία, τον ήθελε, δεν γινόταν πλέον να αντισταθεί, δεν είχε καν νόημα να προσπαθήσει. Γι’ αυτό και, πριν συμβεί οτιδήποτε, ομολόγησε στον άντρα της το… «επερχόμενο γεγονός»! Κι εκείνος, σε μια έκρηξη ζήλειας περισσότερο κι όχι θυμού, τη χαστούκισε και έφυγε για την Αθηνά. Ήταν και γι’ αυτόν γεγονός το επερχόμενο, το ένοιωθε ήδη, ήταν σίγουρος και δεν ήθελε να είναι παρών. Κι όταν εκείνη επέστρεψε και μπήκε αμέσως στο ντους, λες κι ήθελε να ξεπλύνει τις … ανομίες της, σε μια σπάνιας οπτικής απόλαυσης σκηνή που βλέπουμε την Έλενα γυμνή, θέαμα διεγερτικό από μόνο του έτσι κι αλλιώς, ο Βασίλης την πήρε, γυμνή, στην αγκαλιά του την έριξε στο κρεβάτι και προτού τη ρωτήσει, έτσι, τυπικά, αν πήγε μαζί του, προτού ακούσει την άμεση και δίχως δισταγμό (γνωστή κι αναμενόμενη, μα οδυνηρή) απάντηση «Πήγα», την έβρισε… κολακεύοντάς την: «τώρα είσαι πιο πρόστυχη και πιο γλυκειά…»!

Κι ύστερα το τρίγωνο διαλύθηκε. Ο Αλέξανδρος ερωτεύτηκε την Έλενα, τα παράτησε όλα κι ήρθε στην Αθήνα να την βρει. Αυτή όμως τον βαρέθηκε πια, αυτόν που άλλοτε τη μαγνήτιζε με την αναίδεια και την προκλητική συμπεριφορά του… Κι ο άλλος πόλος, ο Βασίλης, που δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τη ζήλεια του, άρχισε εν αμύνη να μιλάει για άλλες γυναίκες, αυτές των λιμανιών, για γυναίκες φτηνές και κοινές και, αφού πάλεψε με τον εαυτό του, έφυγε μόνος του για μακρινό ταξίδι…

Η Μαριάνθη έχασε τον προσωπικό της πόλεμο με τον Πόλεμο και εισήχθη σε νευρολογική κλινική... Κι Έλενα, περήφανη, ελεύθερη κι ανυπότακτη, Ντάμα Σπαθί δηλαδή, έμεινε πιο μόνη από ποτέ, αν κι όλοι ξέρουμε ότι αυτές οι γυναίκες δεν μένουν ποτέ μόνες...

Φιλόδοξη μα άνιση στο αποτέλεσμά της ταινία που γύρισε ο Γιώργος Σκαλενάκης στα 1966 και που θα παραμείνει στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου κυρίως για την εκθαμβωτική παρουσία της Έλενας Ναθαναήλ (αλλά και για το αδικαιολόγητο ντουμπλάρισμα των φωνών τόσο της Ναθαναήλ όσο και του Φωκά…). Πολύ καλές κι ερμηνείες του Ρουμπάνη και του Φωκά, ιδίως στις σκηνές στο Ναύπλιο, καλή κι η Διαμαντίδου.

Αθήνα, 5 Οκτωβρίου 2011

Φώτης Μπατσίλας